طراحی خانه سالمندان با رویکرد معماری اکلکتیک

چکیده

هدف این پژوهش طراحی خانه سالمندان در منطقه ۲۲ تهران با رویکرد معماری اکلکتیک به‌منظور پاسخ‌گویی به نیازهای روانی، اجتماعی و فیزیکی سالمندان است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است که از روش‌های کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی بهره گرفته است. ابتدا مبانی نظری و روان‌شناختی مرتبط با سالمندی و طراحی محیط‌های مراقبتی از منابع علمی گردآوری شد. سپس با تحلیل نمونه‌های موردی داخلی و خارجی و بررسی اقلیم منطقه ۲۲ تهران، طراحی سایت انجام شد. همچنین برنامه فیزیکی با توجه به استانداردهای طراحی فضاهای اقامتی، درمانی، توان‌بخشی، اداری، خدماتی و فرهنگی برای ۲۵۰ نفر تدوین گردید. تحلیل‌های میدانی و تدوین برنامه فیزیکی نشان دادند که سبک معماری اکلکتیک به دلیل انعطاف‌پذیری در فرم، رنگ و ترکیب سبک‌ها، توان پاسخ‌گویی به نیازهای چندبعدی سالمندان را داراست. تحلیل SWOT نشان داد که منطقه ۲۲ از نظر اقلیمی و محیطی مناسب‌ترین مکان برای اجرای چنین طرحی است. طراحی فضاهای تعاملی، فضاهای سبز، ترکیب فرم‌های نوستالژیک با عناصر مدرن، و تنوع فضایی در افزایش احساس امنیت، استقلال، تعامل اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان نقش کلیدی دارد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بهره‌گیری از معماری اکلکتیک در طراحی خانه سالمندان می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای سلامت روان، افزایش امید به زندگی و کاهش احساس انزوا در سالمندان باشد. همچنین این سبک به معماران این امکان را می‌دهد تا با تلفیق اصول اقلیمی، روان‌شناختی و فرهنگی، محیطی انسانی‌تر و منعطف‌تر طراحی کنند.