بررسی نشانه‌شناختی سکوت در طراحی لباس بر اساس خوانش سه‌گانه پیرس از نشانه‌های بصری

نویسندگان

    فرناز میرکاظمی گروه هنر، واحد تهران مرکزي، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران.
    فاطمه شاهرودی * گروه پژوهش هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Fa.shahroodi@iau.ir
    محمدرضا مریدی گروه هنر، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.

کلمات کلیدی:

سکوت, طراحی لباس زنان, نشانه‌شناسی پیرس, معناشناسی فرهنگی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نشانه‌شناختی سکوت در طراحی لباس زنان ایرانی معاصر، تلاش دارد تا از طریق چارچوب سه‌گانه پیرس آیکن، ایندکس و سمبل سکوت را در سطح نشانه‌های بصری مورد تحلیل قرار دهد. بخش نظری تحقیق، با اتکا به رویکردهای موردی مانند (شیرین گیلد، آراز فضائلی و مهرنوش شاه حسینی) و فلسفی (از جمله آرای ویتگنشتاین، دریدا و بارت)، زمینه مفهومی سکوت را تبیین کرده و سپس آن را در نظام نشانه‌شناسی پیرسی بازتعریف می‌کند. روش تحقیق به‌صورت کیفی و با بهره‌گیری از رویکرد تحلیل نشانه‌شناختی بصری طراحی شده است. نمونه‌های مورد بررسی شامل مجموعه‌ای از طراحی‌های لباس مفهومی و معاصر طراحان ایرانی در دهه ۱۳۹۰ خورشیدی است که از منظر فرم، رنگ، بافت، و ساختار فضایی لباس مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. داده‌ها به‌صورت ترکیبی از مشاهده تصویری، تحلیل تطبیقی، و رمزگشایی از سازه‌های دیداری جمع‌آوری و تفسیر شده‌اند. در بخش تحلیل مصداقی، آثار سه طراح برجسته معاصر ایرانی شیرین گیلد، آراز فضائلی و مهرنوش شاه‌حسینی، مورد بررسی نشانه‌شناختی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می‌دهد که این طراحان با بهره‌گیری از فرم‌های ساده، رنگ‌های خنثی و حذف تزئینات زائد، زبان بصری سکوت را به‌عنوان استراتژی‌ای فرهنگی، زیبایی‌شناختی و حتی سیاسی به کار گرفته‌اند. در آثار شیرین گیلد، مینیمالیسم با الهام از پوشش سنتی ایرانی و با حذف نشانه‌های اغواگر، به زبان سکوت، وقار و کنش انتقادی بدل شده است. طراحی‌های فضائلی با بازخوانی عناصر روستایی و حذف زرق‌وبرق‌های تصویری، سکوت را به‌مثابه مقاومت فرهنگی و بازتاب هویت زنانه عرضه کرده‌اند. همچنین آثار مهرنوش شاه‌حسینی با تلفیق زبان معماری سنتی و طراحی لباس، سکوت را نه‌فقط در حذف، بلکه در هندسه، ماده و فضا بازآفرینی می‌کنند. این تحلیل، امکان درک دقیق‌تری از نقش لباس در بازنمایی هویت زن ایرانی، نظام‌های معنابخش اجتماعی، و رابطه میان طراحی، بدن و فرهنگ را فراهم می‌آورد.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

1. Kaiser SB. Fashion and cultural studies: Bloomsbury Publishing; 2012.

2. Entwistle J. The Fashioned Body: Fashion, Dress, and Modern Social Theory: Polity Press; 2000.

3. Lupton E. Graphic design and visual communication: The art of telling without words: Princeton Architectural Press; 2011.

4. Barthes R. The Language of Fashion: Bloomsbury Publishing; 2006.

5. Elam K. Semiotics of theatre and drama: Routledge; 2002.

6. Mahmoodi-Bakhtiari B. Silence and power in Persian discourse. Discourse & Society. 2014;25(1):76-90.

7. Hacker PMS. Wittgenstein: Comparisons and Context: Oxford University Press; 2013.

8. Wittgenstein L. Tractatus Logico-Philosophicus: Routledge & Kegan Paul; 1922.

9. Colapietro V. Peirce's Approach to the Self: A Semiotic Perspective on Human Subjectivity: SUNY Press; 1989.

10. Peirce CS. Collected Papers of Charles Sanders Peirce: Harvard University Press; 1931.

11. Lee S. Minimalism in fashion design: A semiotic approach. Journal of Fashion Theory. 2015;19(4):377-94.

12. Kawamura Y. Fashion-ology: An Introduction to Fashion Studies: Berg Publishers; 2005.

13. Hayati D, Sinha S. Decoding silence in digital cross-cultural communication: Overcoming misunderstandings in global teams. Language, Technology & Social Media. 2024;2(2):128-44.

14. Derrida J. Of Grammatology. Spivak GC, editor: Johns Hopkins University Press; 1976.

15. Asselineau A, Grolleau G, Mzoughi N. Quiet environments and the intentional practice of silence: Toward a new perspective in the analysis of silence in organizations. Industrial and Organizational Psychology. 2024;17(3):366-70.

16. Quadri M. Communicative meaning and the epistemology of silence 2024 [Available from: https://philarchive.org/rec/QUACME.

17. López Gutiérrez Á. An Exploration of Silence in Communication. European Political Science and International Relations. 2024;12(3).

18. Moradi F, Zarei M. Fashion design as a medium in contemporary Iranian conceptual art. Scientific Journal of Visual Arts. 2019;16(4):77-93.

19. Koda H. Extreme Beauty: The Body Transformed: The Metropolitan Museum of Art; 2005.

20. Advocating minimalism: The style legacy of Shirin Guild [Available from: https://www.anothermag.com/fashion-beauty/8273/advocating-minimalism-the-style-legacy-of-shirin-guild.

21. Araz Fazaeli [Available from: https://jument.style/blog/araz-fazaeli.

22. Mehrnoosh Shahhosseini [Available from: https://www.mehrnooshshahhosseini.com/.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۴/۰۳/۰۱

ارسال

۱۴۰۳/۱۱/۰۲

بازنگری

۱۴۰۴/۰۲/۰۸

پذیرش

۱۴۰۴/۰۲/۱۸

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

میرکاظمی ف.، شاهرودی ف.، و مریدی م. (1404). بررسی نشانه‌شناختی سکوت در طراحی لباس بر اساس خوانش سه‌گانه پیرس از نشانه‌های بصری. تجلی هنر در معماری و شهرسازی، 3(1)، 1-23. https://jmaaue.org/index.php/jmaaue/article/view/67

مقالات مشابه

1-10 از 48

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.