نقش نورپردازی در تقویت تجربه فضایی در معماری داخلی: تحلیلی بر پایه نظریه‌ی گشتالت

چکیده

نورپردازی به عنوان یکی از عناصر کلیدی در معماری داخلی، نقش مهمی در بهبود تجربه فضایی و تأثیرات روان‌شناختی کاربران دارد. پژوهش حاضر با تمرکز بر اصول نظریه گشتالت، به بررسی تأثیرات نورپردازی بر درک فضایی و حس تعلق کاربران در محیط‌های داخلی پرداخته است. این تحقیق با استفاده از روش‌های کیفی و ارزیابی نمونه‌های معماری داخلی در شهر تهران انجام شده و تلاش کرده است تا به شناختی عمیق‌تر از نحوه تأثیر نورپردازی بر ادراک حسی و زیبایی‌شناختی کاربران دست یابد. یافته‌ها نشان می‌دهد که اصول گشتالت، به ویژه پیوستگی، تقارن، و تضاد، می‌توانند در طراحی نورپردازی به گونه‌ای به کار روند که تجربه فضایی کاربران تقویت شود. در این پژوهش مشخص شد که نورهای ملایم و گرم در فضاهای مسکونی و درمانی احساس آرامش و امنیت کاربران را افزایش داده و به بهبود حس تعلق به فضا کمک می‌کنند. همچنین، در فضاهای تجاری و نمایشگاهی، نورپردازی با ایجاد کنتراست‌های نوری به جلب توجه کاربران و هدایت آن‌ها به بخش‌های خاص کمک می‌کند. بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهایی برای طراحی نورپردازی در معماری داخلی ارائه شده است، از جمله استفاده از نورهای متقارن و ملایم در فضاهای مسکونی و درمانی و بهره‌گیری از کنتراست‌های نوری در فضاهای تجاری. همچنین، این پژوهش به طراحان و معماران پیشنهاد می‌کند که از نور طبیعی در کنار نور مصنوعی استفاده کنند تا تجربه فضایی کارآمدتر و رضایت‌بخش‌تری برای کاربران ایجاد شود. در نهایت، توصیه‌هایی برای تحقیقات آینده در زمینه بررسی اثرات روان‌شناختی و فرهنگی نورپردازی ارائه شده است.